Sztandar 62 Pułku Piechoty z Bydgoszczy

Pierwszy sztandar, ufundowany przez mieszkańców Pleszewa, został uroczyście wręczony 6 stycznia 1919 r. Podczas Mszy św. kazanie wygłosił ks. Niesiołowski, działacz niepodległościowy, po czym odbyła się przysięga baonu pleszewskiego (dwukompanijnego).
Chorągiew wykonała (będąc jeszcze w Berlinie) p. Wanda Grajewska. [96034, s.2]
Sztandar został przekazany do Muzeum Wojskowego w Poznaniu.

Sztandar posiadała także 1 kompania średzka.
Sztandar znajduje się w Izbie Pamięci Szkoły Podstawowej nr 8 w Koninie.

Drugi sztandar, ufundowany przez mieszkańców Bydgoszczy, został uroczyście wręczony 5 lutego 1920 r. Na ręce dowódcy Pułku znak został przekazany przez dowódcę Frontu Wielkopolskiego, generała Józefa Dowbor-Muśnickiego. Po polowej Mszy św., która odbyła się na Starym Rynku odbyło się poświęcenie sztandaru. Rodzicami chrzestnymi zostali: p. Stefania Tuchołkowa i A. Rochowiak (zasłużony działacz robotniczy). Gwoździe wbili m.in.: rodzice chrzestni, gen. J. Dowbor-Muśnicki, płk A. Jasiński (dowódca 2 DSWlkp.), płk Gałecki (dowódca II BP) i po dwóch delegatów z każdej kompanii.
Sztandar wykonany był z błękitnego adamaszku. Na jednej stronie był wyhaftowany orzeł polski i napis „8. pułk strz. Wlkp.”, z drugiej złoty krzyż z napisem Virtuti Militari (kształtu tego orderu).
Sztandar został przekazany do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie w 1924 r.

Trzeci sztandar, ufundowany przez mieszkańców Bydgoszczy i okolic. Na ramionach krzyża wypisano daty najważniejszych bojów stoczonych przez Pułk:
na ramieniu górnym:
POZNAŃ 28.XII.1918 r.
KIJÓW 9.V.1920 r.
WARSZAWA od 11.VIII. do 17.VIII.1920
na ramieniu prawym:
KOBYLA GÓRA 12.I.1919 r.
BERDYCZÓW 26.IV.1920 r.
ZAMBRÓW 20.VIII.1920.
na ramieniu lewym:
RYNARZEWO od 14.I. do 24.I.1919 r.
KOZIATYN-PIKOWICE 27.-28.IV.1920
GLINIANKA 17.-18.VIII.1920.
na ramieniu dolnym:
KCYNIA-PATEREK od.25.I. do 19.II.1919
PLATERÓW-SARNAKI 1-5.VIII.1920
JAŁÓWKA-ŚWISŁOCZ 17.-22.VIII.1920 (7.-12.VIII)

Nadanie sztandaru i zatwierdzenie jego wzoru zostało ujęte w Dzienniku Rozkazów MSWojsk. z 1924 r., nr 31, poz. 460. Jako dar społeczeństwa Bydgoszczy i okolicy, sztandar wręczył pułkowi prezydent RP S. Wojciechowski w Bydgoszczy 4 sierpnia 1924 r.

Sztandar

Sztandar

Dzieje sztandaru podczas wojny
1 września 1939 r. pułk, wchodzący w skład 15 DP, znajdował się na przyczółku bydgoskim. Nocą 3 września pułk przeszedł przez Bydgoszcz, dotarł do szosy inowrocławskiej, zatłoczonej tłumami uchodźców, bezkarnie atakowanych przez samoloty hitlerowskie. Około godziny 7.00 4 września tabor pułku zatrzymał się i ukrył na leśnej drodze Brzoza–Piecki. Dowództwo pułku rozlokowało się w Bielicach.
Gotując pułk do odparcia kolejnego uderzenia wroga, ppłk Kazimierz Heilman-Rawicz, dowódca, rozważał problem zabezpieczenia sztandaru. Dotąd sztandar towarzyszył pułkowi, przewożony na bryczce pod opieką kpt. Stanisława Grabowskiego, kapelmistrza, i ks. Franciszka Dachtery, kapelana. Po atakach dywersantów niemieckich podczas przemarszu przez Bydgoszcz, dowódca pułku dostrzegł nieodzowność lepszego zabezpieczenia sztandaru.
Po południu 4 września dowódca pułku wydał kpt. Grabowskiemu rozkaz odwiezienia sztandaru do Torunia i zdeponowania go u gen. Karaszewicza-Tokarzewskiego. Po oddaniu honorów sztandarowi około godziny 16.00 kpt. Grabowski z paroosobowym konwojem wyruszył drogami leśnymi w kierunku Torunia.
Szlak walki pułku wiódł następnie ku Bzurze. Nocą z 14 na 15 września pododdziały skierowały się ku przeprawie pod Brochowem. Po ciężkich walkach nocą z 16 na 17 września pułk przeprawił się przez Bzurę, ponosząc olbrzymie straty. Około północy z 18 na 19 września pułk wszedł w głąb Puszczy Kampinoskiej, a w nocy z 20 na 21 września osiągnął przedpola Warszawy. Do 27 września bronił stolicy.
Na krótko przed kapitulacją kpt. Grabowski znalazł się w Warszawie. 27 września przy ul. Wiejskiej ppłk K. Heilman-Rawicz w obecności ppor. Łukasza Cieplińskiego, sierż. A. Andrzejewskiego i st. majstra wojskowego Stanisława Grabiasa spotkał się z kpt. Grabowskim. Zapytany o sztandar, kapitan odrzekł: „Zostawiłem w Toruniu u gen. Tokarzewskiego”.
Sztandar wpadł jednak ostatecznie w ręce Niemców. Jeśli został zostawiony w Toruniu, to niewątpliwie Niemcy zdołali wykryć jego kryjówkę. Naoczni świadkowie stwierdzają, że w 1942 lub 1943 r. widzieli sztandar 62 pp wśród kilku innych na wystawie trofeów „Wyprawy na Polskę”. Jeden z nich [Witold Francuziak, relacja z 10 XII 1971 r.] wspominał:
,,W połowie 1942 r. zostałem wysłany do Berlina przez Niemca, u którego pracowałem. Tam w mieszczącym się przy Unter den Linden Zeughausie widziałem zawieszony sztandar 62 pp. Wisiał przy wejściu z lewej strony z innymi sztandarami. Było ich parę, numerów pułków obecnie nie pamiętam. Najbardziej interesował mnie sztandar 62 pp z Bydgoszczy, w której mieszkałem […] Jako ochotnik 15 DP przy boku szefa Uzbrojenia kpt. Bolesława Mielnickiego przeszedłem cały szlak bojowy z Bydgoszczy, broniąc stolicy do jej kapitulacji”.
Przypuszcza się, że ktoś wskazał Niemcom miejsce ukrycia sztandaru. Wśród konwojentów (2 podoficerów) był st. sierż. J.O. Przed wojną było wiadomo, iż sympatyzuje on z bydgoskimi Niemcami. Po wojnie twierdzono, że jedynie on mógł zdradzić sztandar Niemcom. Na temat sztandaru zdobytego w taki niebojowy sposób Niemcy nie pisali. Natomiast J.O. już w pierwszych dniach po zajęciu Bydgoszczy widywano ponoć w mundurze Oberfeldfebla Wehrmachtu.
Wieści o sztandarze znajdującym się w Berlinie przeniknęły do zbioru relacji z Banknock. Lakoniczny, bezimienny zapis brzmi: „62 Pułk Piechoty. — Sztandar znajduje się w berlińskim Zeughaus.”
W wyniku kwerendy przeprowadzonej na prośbę Muzeum WP przez Muzeum Historii Niemiec w Berlinie (NRD) w zasobach eksponatów pozostałych po Zeughausie, odnaleziono — obok 6 innych — sztandar 62 pp, który przekazano do zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie w czerwcu 1971 r. gdzie znajduje się do dzisiaj.

Źródło
: Kazimierz Satora, Opowieści wrześniowych sztandarów, Warszawa 1990