Szkolnictwo wojskowe do 1921 r.

Według „Raportu o szkolnictwie wojennym. Stan od sierpnia 1917 r. do 31 grudnia 1920 r.” Szkołę Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy ukończyło 543 oficerów, a w 1921 r. ukończyć miało dalszych 388.

Czyżkówko na starej mapie

W moje ręce wpadła stara, bo z końca XVIII lub początku XIX w., mapa Kanału Bydgoskiego. Ciekawy zapis nazwy Czyżkówka – Cziscowa.
Na tym fragmencie mapy widać zaznaczone wszystkie śluzy znajdujące się w obrębie miasta, drogi na Nakło, Mroczę i Koronowo oraz młyn Petersona (?).

cziscowa

Stabrowska Halina

bildeStabrowska ze Schmidtów Halina, pseud. i przybrane nazwiska: Pani Marta, Maria, Wita, Kolno, Frau Peters, In Peters, Halina Kocurska, Halina Lechicka, Wanda Żuchowska, Halina Żurowska (1901–1943), szef Wydziału Legalizacji Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, kurierka i sekretarka Komendanta Obszaru Zachodniego Armii Krajowej. Ur. 11 IV w Środzie Wielkopolskiej, była córką Telesfora Schmidta, rolnika i budowniczego, prezesa miejscowego «Sokoła», powstańca wielkopolskiego, oraz Zofii z Woźnych.
Continue reading

Drużyna piłkarska 62 p.p.

W 1927 r. drużyna piłkarska 62 p.p., w której grało aż 6 graczy pierwszej drużyny Polonii Bydgoszcz, była uznawana za najlepszy zespół w mieście. Mecz z drużyną Sokół V rozegrany na boisku 62 p.p. zakończył się wynikiem 8:0. Bramki zdobyli: Żakowski – 5, Dołecki – 2 i Kowalczyk – l.

Piłkarski mistrz DOK VIII – 1924

Turniej o mistrzostwo D.O.K. VIII został rozegrany przez zwycięzców dywizyjnych zawodów w piłce nożnej. Mistrzem D.O.K. VIII w 1924 r. po raz trzeci została drużyna 63 p.p., która tym razem w turnieju zwyciężyła zespół 62 p.p. (7 : 3), oraz 64 p.p. (3 : 0 – walkower). Brak jest informacji o wyniku spotkania między zespołami 62 p.p. oraz 64 p.p., można więc założyć, że i ten mecz został przez mistrza 16 D.P. oddany walkowerem. Nagroda przechodnia (srebrny puchar) pozostał w dowództwie 63 p.p. na stałe.

stad. 24/40/24

Wiosenny bieg przełajowy w Bydgoszczy.

29 kwietnia 1923 r. (niedziela) odbył się w Bydgoszczy wiosenny bieg przełajowy, w którym oprócz zawodników wojskowych wzięli udział członkowie Klubów Sportowych cywilnych i Sokoła.
Trasa biegu wynosiła 4.000 mtr, w terenie lesistym, miękkim, z metą na bitej drodze. Zawody wypadły pod każdym względem bardzo dobrze — tłumy publiczności, około 4 tysięcy, 45 zawodników na starcie i uzyskane wyniki dają ogólny obraz odbytych zawodów. Czołówka zawodów wyglądała następująco:
1. aspirant Kęsy Władysław (Szkoła Oficerska) – 14,39.5
2. Orczykowski (Sokół) – 14,42.4
3. Starczewski (Sokół) – 14,59.6

Przed biegiem przełajowym urządzone zostały zawody wojskowe, w których brało udział 6 oddziałów po 40 ludzi.
Zawody te polegały na przebyciu 1000 mtr. w pełnym rynsztunku żołnierskim, w tym:
– 600 mtr. — biegiem,
– 3-minutowy odpoczynek
– 240 mtr. – biegiem,
– 50 mtr. — bieg chyłkiem,
– 30 mtr. — bieg na czworakach,
– 20 mtr. — pełzanie,
– 60 mtr. — bieg.
Celem tych zawodów było dać obrać przygotowania bojowego oddziałów garnizonu Bydgoskiego. Kolejność na mecie:
1. Szkoła Oficerska – 7,48.5
2. 62 p. p.,
3. 15 p. a. p.,
4. 61 p. p.,
5. 16 p. uł.
6. Szkoła Pilotów.
Zawody organizował z ramienia Komendy Garnizonu i Komitetu Wychowania Fizycznego m. Bydgoszczy — kpt. Połomski z Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów.

Źródło: Sportowiec 1923-1-11-12

Zarząd bydgoskiej Straży Obywatelskiej w 1939 r.

Do zarządu Straży Obywatelskiej zostali wybrani:
Mieczysław Nawrowski (1886-19.05.1941) – wiceprezydent Bydgoszczy,
ks. kan. Józef Schulz (1884-1940) – proboszcz parafii farnej, zginął w Buchenwaldzie
por. rez. S. Pałaszewski,
Konrad Fiedler (1886-09.09.1939) – dziennikarz, radny miejski i działacz samorządowy, czołowy działacz Stronnictwa Narodowego w Bydgoszczy,
Alojzy Malczewski – prezes „Sokoła”,
Stanisław Szymankiewicz, – mistrz szewski działacz społeczny
Józef Goździewicz, – kupiec, przewodniczący Miejskiej Kasy Chorych
Stanisław Tyborski, – urzędnik miejski
Marian Miczuga (????-09.09.1939)
Józef Kołodziejczyk (1909-1944) – redaktor chadeckiego „Dziennika Bydgoskiego”.

1945 – co się stało z niemieckimi dygnitarzami z Bydgoszczy

8 lutego 1945 r. australijska prasa informowała:

Himmler has recently taken proceedings against a number of officials who „forgot their duty and proved oblivious of their
honor,” said Berlin Radio, which add ed: „S.S. Colonel, and Police Chief of Bromberg (Colonel von Salisch) was sentenced to death, and was executed by shooting in the head.
„The Bromberg Civil Administrator in the district Kuehn, Administrator Ernst and District Party Leader Ramm have been degraded and deprived of civil rights, and sent to a special punitive battalion. They will be employed on tasks of a particularly difficult and dangerous nature. Ramm also has been relieved of his duties as head of the Party Chancellery.”

The Russians announced the capture of Bromberg a fortnight ago, but the Germans have since reported that some fighting is continuing within the city.

Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza

Celem działania Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza, które było kontynuatorem pracy prowadzonej przez Polski Biały Krzyż, była mobilizacja społeczeństwa do pomocy żołnierzom i ich rodzinom (w rożnych formach) oraz opieka nad zwalnianymi z wojska rezerwistami.

W Bydgoszczy powstał oddział TPŻ, którego zarząd ukonstytuował się w składzie:
– Zygmunt Fol – przewodniczący
– Irena Skarżyńska – zastępca przewodniczącego
– Zofia Grudowska – sekretarz
– Leon Rudolf – skarbnik

W roku 1950 Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza zostało przemianowane na Ligę Przyjaciół Żołnierza, której kontynuatorką od 1962 r. jest Liga Obrony Kraju.

źródło: J.Bart./BydPRW45/32

Kapelmistrzowie garnizonu bydgoskiego

Początkowo oddziały wojskowe zatrudniały także cywilnych kapelmistrzów. Orkiestry etatowe posiadały pułki piechoty, orkiestry nieetatowe (plutony trębaczy) organizowane były w pułkach kawalerii i artylerii.

Kapelmistrzami w 61 p.p.wlkp. byli:
w latach 1919-1923 – Kujawa Antoni, sierż./chor.
w latach 1923-1930 – Dawidowicz Tadeusz, por.
w latach 1930-1939 – Kuczera Paweł, por./kpt.

Kapelmistrzami w 62 p.p.wlkp. byli:
Tomaszewski Władysław, chor. – organizator orkiestry (?) / 1920-1923
Święcicki Władysław, u.w. IX r. / 1923
Grabowski Stanisław, por. (01.12.1920), kpt. / 1924-1939

Kapelmistrzami w 16 p.uł.wlkp. byli:
w latach 1919-???? – Mory Teodor, chor.
w latach 1924-1929 – Masełkowski Władysław, chor.
w latach 1932-1937 – Andreskowski Władysław, wachm.

Kapelmistrzami w 15 p.a.l./p.a.p. wlkp. byli:
w latach 1924-1928 – Tomaszewski Władysław, chor.
w latach 1927-1930 – Lewicki Karol (?) lub Sawicki Kazimierz, kpt. (?)

Na pewno była też nieetatowa orkiestra Szkoły Podchorążych dla Podoficerów. Grała w latach 1921-1938. Organizatorem był Zygmunt Urbanyj, a W 1928 r. jej kierownikiem był Gierka Stanisław Józef, kpt.
Poza tym w Bydgoszczy była jeszcze orkiestra w Szkole Podoficerskiej Lotnictwa dla Małoletnich (w l. 1930-1938).

Co prawda nie garnizon bydgoski, ale 15 DP.
Kapelmistrzami w 59 p.p.wlkp. byli:
w latach 1919-???? – Szpulecki Stanisław
w latach 1926-1935 – Skupieński Ignacy, por.
w latach 1935-1939 – Grafka Mieczysław, por.