58. Pułk Piechoty
58 pułk piechoty przemianowano w dniu 7 stycznia 1920 roku z 4. pułku strzelców wielkopolskich, który powstał w ciągu kwietnia 1919 roku w Gnieźnie. Był on sformowany z trzech wielkopolskich batalionów powstańczych, zorganizowanych na przełomie grudnia 1918 i stycznia 1919 roku w Budzyniu, Gnieźnie, Rogoźnie, Szubinie, Wągrowcu i Wrześni oraz jednej kompanii poznańskiej. Oddziały te składały się z ochotników: Polaków z byłej armii niemieckiej, członków Polskiej Organizacji Wojskowej i nowozaciężnych. Biorą one chlubny udział w oswobodzeniu Wielkopolski spod pruskiego jarzma, wypierając znaczne zgrupowanie niemieckie dnia 3 stycznia 1919 roku ze Zdziechowy pod Gnieznem i zdobywając 18 stycznia pod Rynarzewem, rozpaczliwie przez kilka godzin broniący się, nieprzyjacielski pociąg pancerny. W dniach 21 i 22 lutego 1919 roku przeprowadzili powstańcy śmiałą i zaciętą, choć niepomyślną akcję zaczepną pod Chodzieżą, zdobytą przez Polaków jeszcze w dniach 6-8 stycznia po ciężkim, krwawym boju. Po dalszych walkach batalionów powstańczych i sformowaniu z nich 4. pułku strzelców wielkopolskich, Pułk występuje pierwszy raz jako całość na zbiórce pod Nininem, koło Ryczywołu Poznańskiego w dniu 6 czerwca 1919 roku i dlatego dzień 6 czerwca jest datą święta pułkowego. Wyruszywszy w dniu 1 sierpnia 1919 roku w składzie II brygady 1. dywizji piechoty wielkopolskiej, nazwanej następnie XXVIII brygada 14. dywizji piechoty na front litewsko-białoruski. Pułk 8 sierpnia w marszu dywizji na Mińsk złamał opór wroga pod Szubnikami a koło Gródka Siemkowskiego sforsował, mimo celnego rosyjskiego ognia, rzekę Wiaczę i wkroczył w godzinach południowych do miasta. Dnia 27 sierpnia 1919 roku „Czwartacy Wielkopolscy” zdobyli Bobrujsk, łamiąc obronę wroga przy pomocy czołgów. W ciągu września Pułk wyróżnia się szeregiem bojów nad Berezyną, a w dniach od 14 do 17 października 1919 roku bierze udział w wyprawie dywizji na wschodni brzeg rzeki, przyczyniając się w rejonie Świsłoczy i Starosiela do rozbicia znacznych sił nieprzyjaciela. Rok 1920 rozpoczęty bataliony 58. pułku piechoty przeprowadzając 10 stycznia śmiały wypad na Kukirewo. W osiem dni później broniły zażarcie i skutecznie miasteczka Świsłoczy. Wczesną wiosną Pułk przechodzi na południowy odcinek dywizji i dnia 18 kwietnia 1920 roku przełamuje brawurowym szturmem potrójną pozycję przeciwnika, wspierając 55. pułk pod Jelaniem. W związku z działaniem 9. dywizji piechoty, zmierzającym ku linii Dniepru, 58. pułk piechoty naciera w dniu 7 maja na Jakimowską Słobodę. Po przeprawieniu się przez Berezynę Pułk ugrzęznąwszy w bagnach walczy krwawo z atakującym go rosyjskim pociągiem pancernym. W walkach nad Berezyną w obszarze Bobrujska 58. pułk piechoty przetrwał do czerwca 1920 roku. W ciągu całego tego okresu Pułk górował stale nad nieprzyjacielem. Stosując obronę czynna, utrzymywał w swym ręku inicjatywę i paraliżował skutecznie zamiary zaczepne Rosjan. Wspaniała postawa „Wielkopolskich Czwartaków”, ich dzielność i odwaga wyrażająca się w dążeniu do starcia wręcz we wszystkich bojach, zdobywa dla Pułku coraz to nowe wawrzyny i uznanie przełożonych. W drugiej połowie czerwca, 58. pułk piechoty zagina swe prawe skrzydło i zająwszy odcinek w rejonie Osinówki odpiera skutecznie napór wroga. Wkrótce rozpoczął się wielki odwrót. Pułk dociera w walkach przez Baranowicze nad Szczarę, gdzie szeregiem bohaterskich przeciwuderzeń utrzymuje
w dniu 20 lipca przedmoście pod Byteniem. W ostatnich dniach lipca Pułk toczy kilkanaście ciężkich i krwawych bojów – niejednokrotnie na bagnety i granaty ręczne w okolicach Prażan, uniemożliwiając nieprzyjacielowi wtargnięcie na tyły 14.dywizji. Mimo znacznej przewagi Rosjan Pułk wytrwał na stanowisku, przebijając się przez zajęte już częściowo Prużany wówczas, kiedy większość dywizji była daleko na południe od miasta. W dalszym odwrocie Pułk otworzywszy sobie drogę bagnetem pod Małymi Motykałami dochodzi do Bugu, po czym walczy zajadle pod Janowem i Starym Bublem o utrzymanie linii tej rzeki. Następnie Pułk wchodzi w skład grupy uderzeniowej Naczelnego Wodza. Grupa ta pod osobistym dowództwem Wielkiego Marszałka miała rozstrzygnąć losy bitwy warszawskiej, spadając niespodzianie na skrzydło i tyły wojsk rosyjskich szturmujących Warszawę. Pamiętny udział 58. pułku piechoty w bitwie warszawskiej wyraził się przede wszystkim w dniu 16 sierpnia 1920 roku. w zwycięskim opanowaniu Garwolina, na który Pułk, będąc strażą przednią dywizji, uderzył po wzięciu szturmem stanowisk rosyjskich pod folwarkiem Dębie. W pościgu Pułk dotąd wspaniałymi marszami do granicy Prus Wschodnich. Przerzucony wraz z dywizją na Polesie i wysłany na tyły nieprzyjacielskiej brygady, napotyka 14 września pod Żabinem na północny zachód od Kobrynia inną brygadę rosyjską, wsparto pociągiem pancernym. Po pięciogodzinnym zaciekłym boju, poniósłszy duże straty w oficerach — rozbija mimo to dzielnie walcząca brygadę. W nocy z 29/30 września 1920 roku wkracza – jako pierwszy — do Baranowicz, złamawszy kilkakrotny opór przeciwnika. Ostatni swój wielki bój stoczył Pułk w dniach 10 i 11 października 1920 roku pod Kojdanowem. Wtargnąwszy do miasta znienacka, bił się następnie o każdą ulicę i odpierał przeciwnatarcia Rosjan. Pod wpływem gwałtownego uderzenia trzech nieprzyjacielskich brygad. Pułk wśród dalszych walk ulicznych cofnął się. lecz wsparty przez batalion 55. pułku piechoty i oddziały 15. dywizji piechoty – ostatecznie Kojdanów opanował. Na wojnie Pułkiem kolejno dowodzili: pułkownik Oskar Brezany od powstania 4. pułku strzelców wielkopolskich do 26 lipca 1920 roku; kapitan Ludwik Stankiewicz od 27 lipca do 27 sierpnia 1920 roku i major dr Paweł Wincenty Chrobok od 28 sierpnia 1920 roku do zakończenia działań wojennych. 58. pułk piechoty (4. pułk strzelców wielkopolskich) wziął ogółem 6200 jeńców i zdobył jeden sztandar, 22 działa, około 280 karabinów maszynowych, jeden samochód i jeden pociąg pancerny. Stracił 8 oficerów. 61 podoficerów i 442 szeregowych zabitych. Na piersiach żołnierzy jego zabłysło 46 krzyżów orderu Virtuti Militari klasy V, i 400 Krzyżów Walecznych. Najwyższym świadectwem wartości bojowej Pułku jest dekoracja krzyżem orderu Virtuti Militari klasy V, 9 oficerów i szeregowych dokonana osobiście przez Naczelnego Wodza, Marszałka Józefa Piłsudskiego pod Dęblinem, przed rozpoczęciem bitwy warszawskiej, oraz dekoracja sztandaru pułkowego dnia 16 listopada 1920 roku w Zelwie. Order ten widnieje również na nowym sztandarze, ozdobionym nazwami miejscowości i datami głównych bojów oraz herbami miast z których Pułk pochodzi, a przez społeczeństwo tych miast ufundowanym. Wręczył go Pułkowi dnia 19 maja 1929 roku w Biedrusku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Ignacy Mościcki. Odznaka pułkowa posiada wizerunek Bolesława Chrobrego założyciela Gniezna, które było miejscem sformowania Pułku. Na pamiątkę pierwszej nazwy Pułku żołnierze noszą na patkach kołnierza cyfrę „4”.

cyt.: „Księga Chwały Piechoty”