56. Pułk Piechoty Wielkopolskiej
56 pułk piechoty wielkopolskiej powstał w następujący sposób: Powstałe samorzutnie wielkopolskie oddziały powstańcze w Grodzisku. Kościanie, Wolsztynie oraz innych miejscowościach zachodniej Wielkopolski, zorganizowawszy się w kompanie, tworzą w dniu 18 stycznia 1919 roku „Grupę Zachodnią”. W marcu 1919 roku z dwunastu kompanij „Grupy Zachodniej” znajdujących się na froncie wielkopolskim, na odcinku Włoszakowice—Wronki, sformowano 2. pułk strzelców wielkopolskich, który w dniu 7 stycznia 1920 roku został przemianowany na 56. pułk piechoty wielkopolskiej. Pułk posiadał od początku zwarty i jednolity materiał żołnierski. Wszyscy byli Wlelkopolaninami. Młodzież ochotnicza zmieszawszy się ze starym żołnierzem, znającym wojnę światową, wytworzyła wspaniały typ żołnierza polskiego, którego w działaniach bojowych cechować będzie żelazny upór i brawura. Już pierwsze zawiązki Pułku — oddziały powstańcze, wykazują te zalety, biorąc chlubny udział w oswobodzeniu Wielkopolski spod pruskiego jarzma. W dniu 5 stycznia 1919 roku zdobywają piorunującym uderzeniem Wolsztyn oraz zadają w dniach 4 i 5 lutego tegoż roku krwawe cięgi Niemcom broniącym rozpaczliwie Nowego Kramska. W dniach 11 i 12 lutego wyróżnili się powstańcy bohaterskim, acz bezskutecznym oporem, stawionym wspartemu liczną lekką i ciężką artylerią, miotaczami min oraz samochodami pancernymi – niemieckiemu natarciu na Babimost i Kargowę. Równie zaciekle, tym razem szczęśliwie, mimo użycia przez nieprzyjaciela pocisków gazowych, broniono 14 lutego Kopanicy, opanowanej przez Polaków, po zażartej walce ulicznej jeszcze w dniu 11 stycznia. W marcu 1919 roku organizacja 2. pułku strzelców wielkopolskich, późniejszego 56. pułku piechoty wielkopolskiej, została ostatecznie zakończona. Następnie Pulk pełni służbę na froncie wielkopolskim. W początkach września 1919 roku Pułk wyruszył na front litewsko-białoruski. Pierwsze zwycięskie boje z Rosjanami Pułk toczy w drugiej połowie września, uczestnicząc w działaniach 8. dywizji piechoty na Połock. W październiku Pułk został skierowany do Bobrujska, gdzie wchodzi w skład I brygady swej macierzystej 1. dywizji piechoty wielkopolskiej, przemianowanej następnie na XXVII brygadę 14. dywizji piechoty. W połowie października Pułk zajmuje odcinek nad Berezyną i Ptyczą, na południe od Bobrujska. Broniąc mężnie swych stanowisk, Pułk pozostawał na nich aż do połowy czerwca 1920 roku, odznaczając się w całym szeregu wypadów, które imię 56. pułku piechoty wielkopolskiej otoczyły dobrze zasłużoną sławą, Rok 1920 rozpoczął 56. pułk śmiałym wypadem w dniu 6 stycznia na Szaciłki, uwieńczonym spaleniem mostu na Berezynie i stacji kolejowej. Dnia 17 marca Pułk odniósł świetny sukces bojowy pod Jaktorowską Słobodą, gdzie wspierając 15. pułk piechoty zepchnął nad Berezynę i zmusił do poddania się znacznie silniejszego przeciwnika.
Najsławniejszy swój bój rozgrywa 56. pułk piechoty wielkopolskiej w dniach 3 i 4 czerwca 1920 roku, przeprowadzając wypad na Stołpiszcze twardo bronione przez wspomagane samochodami pancernymi zgrupowanie Rosjan, złożone z komunistów i marynarzy. Odwody nieprzyjacielskie usiłując bezskutecznie odzyskać, przy pomocy czołgów, z trudem przez Polaków opanowaną wieś, ponoszą przy tym krwawe straty. Wielkopolanie zdobyli wówczas, między innymi, 3 samochody pancerne i czołg. Na pamiątkę tego czynu, dzień 3 czerwca został wybrany, jako data święta pułkowego. Lipcowa ofensywa rosyjska zastała Pułk na przedmościu bobrujskim. Rozpoczyna się okres wielkiego odwrotu. W tej ciężkiej próbie wojennej
Pułk trzyma się dzielnie, a llekroć staje w obliczu wroga odnosi zawsze powodzenie. Z obszaru Baranowicz Pułk został skierowany do dyspozycji dowódcy frontu północno-wschodniego i w drodze stacza bój pod Leśną. Osiągnąwszy w dniu 20 lipca Słonim, powstrzymuje nad Szczarą gwałtowny napór nieprzyjaciela, przez co umożliwia wycofanie się artylerii i taborów 4. dywizji piechoty. Następne etapy odwrotu Pułku, to Wołkowysk, Białowieża, Kamieniec Litewski i Janów nad Bugiem. Zająwszy przedmoście Gnojna, Pułk utrzymuje ofiarnym męstwem w polskim ręku ważne przejścia nad Bugiem. W walkach tych trwających od 1 do 6 sierpnia, Pułk rzetelnie spełnił swój obowiązek wykazując w licznych przeciwnatarciach właściwą mu brawurę. Wkrótce Naczelny Wódz Pierwszy Marszałek Polski Józef Piłsudski, rozpoczął przegrupowywać swe wojska szykując je do walnej bitwy nad Wisłą. Decydujący cios pod osobistym dowództwem Wielkiego Marszałka miała zadać grupa uderzeniowa, koncentrująca się nad Wieprzem. W skład tej grupy wszedł, wraz ze swoją dywizją 56. pułk piechoty. Pamiętny udział Pułku w bitwie warszawskiej wyraził się przede wszystkim rozbiciem i zagarnięciem oddziałów nieprzyjacielskich w dniu 16 sierpnia pod Sokołowem i Łaskarzewem, co przyczyniło się do opanowania Garwolina przez 14 dywizję piechoty. Ścigając forsownym marszem uchodzącego nieprzyjaciela Pułk dociera w dniu 24 sierpnia do granicy Prus Wschodnich. Następnie został przerzucony wraz z dywizją w obszar Brześcia nad Bugiem, gdzie uczestniczy wydatnie, dnia 9 września 1920 roku, w dużej akcji wypadowej na Żabinkę. W dniach 15,16 i 17 września 56. pułk zdobył po krwawym i ciężkim boju z oddziałami komunistów z Moskwy i Leningradu – miejscowości Berezę, Laskowo i Bosiacz. Te trzydniowe walki, do których Rosjanie wprowadzili wyborowe swe siły, odznaczały się obustronna zaciętością. Przewaga nieprzyjaciela nie mogła zmóc jednak żelaznego oporu Wielkopolan, którzy odnoszą pełne powodzenie. W akcji tej brały również udział oddziały 55. poznańskiego pułku piechoty. Na karkach cofających się Rosjan, Pułk forsuje w dniu 29 września 1920 roku Szczarę pod Szydłowicami oraz przecina drogę odwrotu ze Słonima grupie przeciwnika, zabierając jej 7 dział. Ostatnia walka Pułku — to dzielne przeprawienie się przez Ptycz w dniu 15 października pod Kochanowszczyzną i Wołkowiczami zakończone zmiażdżeniem oporu wroga na wschodnim brzegu rzeki, co dopomogło do zajęcia Mińska przez wielkopolską dywizję. Pułkiem na wojnie dowodzili: podporucznik Antoni Nieborak od marca do 1 maja 1919 roku; kapitan Zygmunt Łęgowski od 2 maja 1919 roku do zakończenia działań wojennych. 56. pułk piechoty wielkopolskiej wziął ogółem 3786 jeńców i zdobył 27 dział, 233 karabiny maszynowe, 3 samochody pancerne i czołg. Swoją sławę Pułk okupił stratą 8 oficerów i 338 szeregowych, którzy padli śmiercią bohaterów. Na piersiach najdzielniejszych żołnierzy Pułku zabłysły: 1 Krzyż orderu wojennego Virtuti Militari klasy IV; 45 klasy B i 377 Krzyżów Walecznych. Najwyższym świadectwem wartości bojowej Pułku jest dekoracja sztandaru pułkowego krzyżem orderu wojennego Virtuti Militari klasy V, dokonana osobiście przez Wielkiego Marszałka dnia 8 grudnia 1920 roku w Zelwie. Odnaczenie to widnieje również na nowym sztandarze, ozdobionym ponadto nazwami miejscowości i datami głównych bojów oraz herbem Krotoszyna, którego mieszkańcy sztandar ufundowali. Wręczył go Pułkowi dnia 22 września 1929 roku w Krotoszynie generał Kazimierz Dzierżanowski, jako reprezentant Prezydenta Rzeczypospolite] Polskiej i Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego.

cyt.: „Księga Chwały Piechoty”