Polskie fachowe czasopiśmiennictwo wojskowe z okresu międzywojennego jest dla historyka wojskowości bardzo cennym źródłem informacji. Źródłem tym cenniejszym im bardziej nie zastąpionym, w kontekście olbrzymich strat w polskim zasobie archiwalnym poniesionych w toku działań wojennych i okupacji. Stanowi ono także często niedoceniane świadectwo poglądów jakie prezentowała ówczesna kadra na ważne dla niej zagadnienia, tak historyczne, szkoleniowe jak i teoretyczne. W okresie międzywojennym ukazywało się 288 czasopism wydawanych przez instytucje i organizacje wojskowe.
W czasopismach tych często publikowano dokumenty, które nie zachowały się, artykuły poruszające szeroko i wnikliwie wiele niezmiernie ciekawych tematów tym ciekawszych, że pisanych przez wysoko kwalifikowanych fachowców i praktyków wojskowych. Szczególnie cenne są artykuły dotyczące wojny polsko-rosyjskiej 1920 roku, autorami których byli niejednokrotnie nie tylko świadkowie ale i kreatorzy opisywanych epizodów wojennych.
Continue reading
Bydgoska wieża spadochronowa
Bydgoska wieża do skoków spadochronowych wyższa od warszawskiej.
Budowana, staraniem Sekcji Szybowcowej przy Szkole Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy, wieża do skoków spadochronowych będzie wysoka na 39 metrów.
Znajdująca się na terenie Wystawy Metalurgicznej w Warszawie wieża ma tylko 35 metrów.
KB 36/15/213/9 (1936-09-13)
Karuzela stanowisk na Wołyniu
Minister Spraw Wewnętrznych Bronisław Pieracki dekretami z 27 lutego 1933 r. wprawił w ruch karuzelę urzędniczą przenosząc na Wołyniu kilku starostów na równorzędne stanowiska w innych powiatach: Continue reading
Wkład zecerów w Alfabet Morse’a
Ciekawostka:
… jeśli kodujemy informację, by przekazać ją na odległość, musimy być zwięźli. A wtedy nadmiar staje się kłopotliwy. Znakomicie pokazuje to historia telegrafu. Wymyślony przez Morse’a alfabet jest kodem binarnym – poszczególne litery składają się z kresek i kropek, którym odpowiada otwieranie i zamykanie obwodu elektrycznego.
Morse i jego współpracownik Vail uznali, że zaoszczędzą pracy telegrafistom, jeśli najczęściej używanym literom przypiszą krótsze sekwencje kropek i kresek. Żeby sprawdzić, które litery są najczęściej używane, wynalazcy udali się do drukarni. Tam, badając pojemniki na czcionki zecerskie, zobaczyli: „zapas 12 tysięcy E, 9 tysięcy T i tylko dwustu Z”. Dlatego właśnie najczęściej występującą w angielskim literę „e” symbolizuje tylko jedna kropka…
Źródło: Ludwika Włodek, Na początku był bit, 06.06.2012 15:17 [dostęp: 26.05.2015]
http://wyborcza.pl/magazyn/1,127524,12085011,Na_poczatku_byl_bit.html
Stabrowska Halina
Stabrowska ze Schmidtów Halina, pseud. i przybrane nazwiska: Pani Marta, Maria, Wita, Kolno, Frau Peters, In Peters, Halina Kocurska, Halina Lechicka, Wanda Żuchowska, Halina Żurowska (1901–1943), szef Wydziału Legalizacji Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, kurierka i sekretarka Komendanta Obszaru Zachodniego Armii Krajowej. Ur. 11 IV w Środzie Wielkopolskiej, była córką Telesfora Schmidta, rolnika i budowniczego, prezesa miejscowego «Sokoła», powstańca wielkopolskiego, oraz Zofii z Woźnych.
Continue reading
Co robi Polski Biały Krzyż
Najważniejszym celem Polskiego Białego Krzyża jest wydajna współpraca z wojskiem nad zwalczaniem analfabetyzmu, czego najlepszym obrazem są zastępy żołnierzy, opuszczająca co roku szeregi
wojska z ukończoną szkołą początkową.
Polski Biały Krzyż współpracuje w tej dziedzinie z dowódcami oddziałów wychowuje i przygotowuje zastępy ideowo nastawionych i odpowiednio wykwalifikowanych ludzi, którzy potrafią pomóc pp. oficerom i podoficerom w nauczaniu żołnierza i wyrabianiu na dobrego obywatela kraju.
Polski Biały Krzyż prowadzi świetlice, gdzie żołnierz zaraz po przyjściu do wojska znajduje ciepio rodzinne, estetyczne otoczenie, opiekę, wytchnienie po ciężkiej pracy, godziwą rozrywkę, dobrą popularną pogadankę, muzyką, radjo i kino.
Polski Biały Krzyż prowadzi bibljoteki, dobiera odpowiednie książki, rozbudza zamiłowanie do czytania ich, tak, żeby książka stała się nieodstępnym towarzyszem nawet po opuszczeniu szeregów wojska, co jest rzeczą niezmiernej wagi, gdyż zapobiega wpadaniu w powtórny analfabetyzm.
Polski Biały Krzyż organizuje kursy rolnicze, ogrodnicze, pszczelnicze, pólka doświadczalne, szczególnie pożyteczne dla żołnierzy ze wsi i dające moc korzyści w późniejszej pracy na roli. Pogadanki zaś i poruszane w nich zagadnienia z różnych dziedzin życia i nauki przydają się żołnierzowi tak ze wsi, jak z miasta.
Polski Biały Krzyż prowadzi widowiska żołnierskie, chóry, które dają wiele przyjemności i radości po pracowicie spędzonym dniu, nie mówiąc o wycieczkach, które uczą żołnierza poznawać kraj rodzinny, pozwalają podziwiać najpiękniejsze jego zakątki, na nowo zbudowane miasta, ośrodki przemysłowe i wielkie pamiątki naszej przeszłości. Są one nieocenione, jeśli wziąć pod uwagę że większość żołnierzy nie ma już nigdy sposobności,aby widzieć coś poza swoim terenem.
I wreszcie Polski Biały Krzyż organinizuje opiekę nad poborowymi, stwarzając im placówki w rodzaju świetlic, gdzie niema dostępu ani alkohol, ani agitator, ani inne wpływy.
Źródło: Krotoszyński Orędownik Powiatowy, rok 61, nr 19, środa 4 marca 1936 r., s. 2
Kierski Feliks, Podręczna encyklopedia pedagogiczna. T. 2, N-Ż, Lwów 1925, Hasło: Polski Biały Krzyż, s. 401-402.
Sarneński establishment (1933)
starosta sarneński – dr Franciszek Grzesik
starościna – Olga Grzesikowa
referent bezpieczeństwa – M. Tkaczuk
referent wojskowy – M. Rudnicki, prezes PCK w powiecie
buchalter wydziału powiatowego – J. Klimuk
technik wydziału powiatowego – J. Szubartowski
kierownik Kasy Chorych – Irena Zonenberg
prezes BBWR w powiecie – Wacław Korejwo (Poseł na Sejm z Okręgu nr 60 – Pińsk, prezes Powiatowej Rady BBWR)
burmistrz m. Sarny – E. Sierakowski
naczelnik 7 Oddziału Drogowego PKP – inż. Jan Majewski
kierownik Powiatowego Zarządu Dróg – inż. A. Maślijewicz
kierownik Urzędu Skarbowego – Hipolit Siezieniewski
sekretarz sejmiku powiatowego – Jan Kocioł
dyrektor Komunalnej Kasy Oszczędności – Stanisław Rejowski (od 1929 ?)
Inspektor Oświaty Pozaszkolnej – Jan Kochańczyk
dyrektor Szkoły Powszechnej w Sarnach – Józef Woś
komendant garnizonu – mjr Ksawery Wierzbowski (1933-1938)
dowódca pułku KOP „Sarny” – płk. dypl. Tadeusz Lubicz-Niezabitowski (1930-1936?)
sędzia – Wilczkowski
nauczyciele gimnazjum sarneńskiego:
prof. Durska
prof. Król
prof. Turkówna
p. Łentowska, p. Andrzen
Adolf Bohusz-Szyszko – wiceprezes Rady Powiatowej BBWR
Michał Parczewski – wiceprezes Rady Powiatowej BBWR
Kazimierz Makarewicz – skarbnik Rady Powiatowej BBWR
bracia Wiązewscy – właściciele kina w Sarnach
inż Kamil Jarmulski – znany na terenie powiatu
dyrektor szkoły – p. Woźny
Kierownik Państwowej Szkoły Wędrownej w Dorotyczach pod Sarnami – p. Kwaśniewski
Zygmunt Kłoczkowski – szef oddziału tygodnika „Wołyń” w Sarnach
—
p. Puławski – Prezes Wołyńskiej Grupy Parlamentarnej
p. Michalski – inspektor samorządowy
M. Lipiński – instruktor powiatowy (PCK, LOPP?)
Wołyń, nr 43-45
Umundurowanie KBW
Bardzo ciekawy wpis o KBW na dobroni.pl , dlatego postanowiłem ubarwić go paroma fotografiami: Continue reading
Oflagi – stan na 1 grudzień 1939 r.
| L.p. | Okręg Wojskowy | Obóz | Miejsce | Okres przebywania | Liczba jeńców | Szpital | Zabudowania |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | I Königsberg | Oflag IA | Stablack | — | — | — | |
| 2 | II Stettin | Oflag IIA | Prenzlau | 19-09-1939 24-02-1941 - do IIE | 1803* 30-09-1939 1866+40* 30-03-1940 2793 15-02-1941 | Stargard | koszary |
| 3 | II Stettin | Oflag IIB | Arnswalde (Choszczno) | 06-11-1939 14-05-1942 - do IID | 2078+323 04-01-1940 2500 * 1942 | Stargard | koszary |
| 4 | IV Dresden | Oflag IVA | Hohnstein Szwajcaria Saska | 01-10-1939 15-05-1940 - do IVB 29-10-1940 - do | 63+ord. 27+ord. 29-10-1940 | Camenz | zamek |
| 5 | IV Dresden | Oflag IVB | Königstein Saksonia | — | Camenz | zamek | |
| 6 | IV Dresden | Oflag IVC | Colditz Saksonia | XX-10-1939 22-05-1940 - do IIA; do IVB (gen.) XX-08-1943 | 660 48+18* XX-04-1942 | Camenz | zamek |
| 7 | V Stuttgart | Oflag VA | Weinsberg k. Heilbronn | 1000 | — | — | |
| 8 | VII Munich | Oflag VIIA | Murnau | 1000 | — | koszary | |
| 9 | VII Munich | Oflag VIIB | Eichstädt (ob. Eichstätt) Bawaria | 18-10-1939 22-05-1940 - do VIIA | 1336* *22-05-1940 | — | budynki |
| 10 | VII Munich | Oflag VIIC | Laufen k. Salzburg | 1000 | — | budynki | |
| 11 | VIII Breslau | Oflag VIIIA | Kreuzburg k. Oppeln | 500 | — | budynki | |
| 12 | IX Kassel | Oflag IXA | Burg Spangenberg k. Melsungen/Kassel | 200 | — | budynki | |
| 13 | IX Kassel | Oflag IXB | Weilburg/Lahn | — | — | budynki | |
| 14 | IX Kassel | Oflag IXC | Rothenbur n. Fuldą | 400 | — | budynki | |
| 15 | X Hamburg | Oflag XA | Itzehoe/Sandbostel | 16-09-1939 | 1600 | Rotenburg | koszary |
| 16 | X Hamburg | Oflag XB | Nienburg n. Wezerą | XX-09-1939 XX-03-1940 - do XA | 1000+ | Rotenburg | koszary Mudra |
| 17 | XI Hanover | Oflag XIA | Osterode Harz | 1000 | Wunsdorf | budynki |
Market-Garden – kolory czasz spadochronów
Podczas operacji Market-Garden ustalony został dla oddziałów brytyjskich następujący kod kolorystyczny czasz spadochronów z zasobnikami:
czerwony – amunicja,
biały – medykamenty,
zielony – racje żywnościowe,
błękitny – paliwo,
czarny – poczta.
Źródło: Frank Steer, Arnhem The Fight to Sustain: The Untold Story of the Airborne Logisticians, str. 124.
Drukarnia Gruenauera
Drukarnia Gruenauera została uruchomiona w Bydgoszczy w 1806 r. przez Andreasa Friedricha Gruenauera (1764-1829). W maju 1815 r. zakład został przeniesiony do nowowybudowanego budynku przy obecnej ul. Jagiellońskiej 2. Wykupiony w 1920 r. z rąk niemieckich przez Władysława Kościelskiego (1886-1933) zakład drukował pozycje Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”.
Continue reading
Komendy uzupełnień na Wołyniu.
2866. Utworzenie P.K.U. w Kowlu, Włodzimierzu-Wołyńskim i Dubnie.
Dla prowadzenia zaciągu ochotniczego na terenach leżących na wschód od Bugu ustanawia się następujące P.K.U.: Continue reading
Wielkość pisma
W 1737 r. francuski giser Pierre Fournier (1712-1786) ustalił na wzór miary krajowej stopę drukarską, podzieloną na dwa cale, cal na 12 linii, wreszcie linię na 6 punktów. Szerokość pism normowano według ilości punktów. W 1755 r. François-Ambroise Didot (1730–1804), sprawdził wymiary Fourniera i spostrzegł, że w rzeczywistości są one mniejsze, niż
być powinny. System Didota, (tzw. paryski, francuski), rozpowszechnił się szybko, zwłaszcza, że zgadza się z systemem metrycznym: 2660 punktów równa się metrowi, t, j, l cm = 26,6 punkta. Wysokość paryska słupka czcionki wynosi 62 2/3 punkta czyli około 23,56 mm. Niemiecka wysokość czcionek, zw. także „petersburską”, wynosi 66 3/4 punkta.
Continue reading
Normy zecerskie
Wydane w 1952 r. Dawno już nieobowiązujące ale warto przypomnieć:
N-95000 Materiał zecerski. Podział i określenia.
N-95011 Wyposażenie zecerni. Szufle zecerskie.
N-95012 Wyposażenie zecerni. Organek.
N-95013 Wyposażenie zecerni. Wierszowniki. Wymiary.
N-95033 Wyposażenie zecerni. Kiepulce.
N-95034 Materiał zecerski. Stopnie czcionek.
N-95035 Materiał zecerski. Linia pisma.
Normy były zastępowane w 1964 r. i 1974 r.
Kaszta
Kaszta czyli szuflada zecerska z przegródkami (króbkami) na czcionki liter dużych (wersalików), małych (tekstowych), akcentów, cyfr, znaków specjalnych oraz spacje, firety i kwadraty.
Continue reading