Oddział składu gorącego Zakładów Graficznych im. KEN w Bydgoszczy

5 października 1806 r. Andrzej Fryderyk Gruenauer otworzył niewielki warsztat drukarski przy ul. Poznańskiej 35 (według ówczesnej numeracji), w którym wykonywał m.in. wszystkie druki urzędowe dla władz departamentu bydgoskiego Księstwa Warszawskiego. Już w 1814 r. zakupił od sióstr Klarysek nieruchomość przy ul. Wilhelmowskiej 20 (obecnie ul. Jagiellońska 1), do której przeniósł znacznie powiększoną i zmodernizowaną drukarnię. W tym miejscu drukarnia przetrwała do roku 2005.
Continue reading

Pierścienie Newtona

W dobie fotografii cyfrowej zjawisko coraz rzadziej występujące. Dwadzieścia lat temu zmora skanerzystów.

Za Wikipedią:

Występowanie pierścieni Newtona jest szczególnie dokuczliwe w DTP podczas skanowania materiałów transparentnych, gdyż w wynikowych plikach graficznych obraz tych prążków jest szczególnie trudny do usunięcia. W celu uniknięcia tego zjawiska stosuje się skanowanie materiałów transparentnych przyklejonych specjalnymi środkami bezpośrednio do płyty lub cylindra skanera, wprowadza się olej w miejsce szpary powietrznej, umieszcza w specjalnych kopertach, z których następnie powietrze jest odsysane lub też umieszcza w specjalnych ramkach zapewniających odpowiednio dużą warstwę powietrza względem sąsiednich elementów skanera.

Upominek zecerom od korektora

PANOWIE TOWARZYSZE SZTUKI DRUKARSKIEJ!
Wobec panującego w ortografii polskiej nieładu, wobec gorszącej i wyuzdanej autorów samowoli, wyłamującej się zpod wszelkich prawideł, — położenie zecera jest najtrudniejsze i najkłopotliwsze. Zecer nie ma prawa zaprotestować przeciw najwidoczniejszemu nadużyciu, nie ma prawa nie uznać najdziwaczniejszego wybryku, najgłupszej zachcianki autora. Continue reading

Bydgoscy zecerzy (1929)

zecerzy
Bielicki Feliks (Nowy Rynek 10)
Buczkowski Mieczysław (Podolska 20)
Caspari Juliusz (Świętojańska 5) zecer faktor
Depka Adolf (Szczecińska 11)
Dzięcielak Jan (Świecka 4)
Fagas Jan (Różana 12)
Franz Oskar (Warszawska 21)
Goga Jan (Mazowiecka 43)
Gohlke Walter (Warszawska 19)
Gożewicz Franciszek (Promenada 28)
Górski Franciszek (Długosza 16)
Grzegołowski Jan (Długa 29)
Gustowski Antoni (Gdańska 130)
Gwiazdowski Władysław (Czartoryskiego 5)
Hartwig Willi (Libelta 10)
Janowski Czesław (Racławicka 4)
Karaś Stefan (Mazowiecka 37)
Knasikowski Wincenty (Gdańska 71a)
Kozłowski Paweł (Św. Trójcy 6b)
Krasucki Wacław (Długa 35)
Kurcz Kazimierz (Dworcaowa 53)
Küchnell Maksymilian (Racławicka 5)
Majtkowski Roman (Toruńska 3)
Małek Wacław (Jackowskiego 13)
Organ Stefan (Chełmińska 19a)
Piechocki Jan (Kujawska 24)
Przybylski Jan (Babia Wieś 3d)
Rohde Robert (Szczecińska 11)
Schmechel Paweł (Pomorska 49-50)
Tomaszewski Stanisław (Dąbrowskiego 11)
Twardowski Feliks (A. Grottgera 1-2)
Wierzchucki Franciszek (Jackowskiego 18)
Wiese Richard (Sienkiewicza 30)
Wiśniewski Franciszek (Błonia 23)
Zendel Adolf (Krakowska 18)

Adam ? (Siemiradzkiego 10) zecer, —
Cholewczyński ? (Warmińskiego 17) zecer, —
Kuraszkiewicz Wincenty (Kujawska 75) zecer, drukarz
Ratajczak Tomasz (Skorupki 13) zecer, drukarz
Stanik Stanisław (Skorupki 100) zecer, drukarz

składacze
Bilski Bronisław (Chocimska 7) składacz, zecer
Grochocki Bronisław (Nakielska 114) składacz maszynowy,drukarz
Górewicz Franciszek (Promenada 28) -?-, składacz (zob. Gożewicz, zecer)
Jałoszyński Wincenty (Grunwaldzka 40) -?-, składacz
Strehl [Strehlau] Ernest (Leszczyńskiego 35a)
Skórczewski Stanisław (Chłopickiego 2)
Szatlach Konrad (Spokojna 7) -?-, składacz
Walenczykowski Maksymilian (Racławicka 5)
Wieczorek Feliks (Skorupki 108) zecer, składacz
Witt Otto (Ogrodowa 8)

Chrapkowski (korektor, Czartoryskiego 5)

Słynni zecerzy

Stanisław Wojciechowski (1869-1953)
Od 1892 do 1906 przebywał za granicą, początkowo w Szwajcarii (w Zurychu), a później we Francji (w Paryżu). Tam zajął się m.in. zecerstwem, co stało się jego głównym źródłem utrzymania. Przydało się także w późniejszej działalności konspiracyjnej (mieszkał przy rue Scription 6, a pracował przy rue du Four 3). Pracę zecera kontynuował w Anglii.

Bolesław Bierut (1892-1956)
od 1912 pracował jako zecer i metrampaż w drukarni Raczkowskiego i B. Drue w Lublinie.

Andrzej Zaucha (1949-1991)
Z wykształcenia zecer. Był muzycznym samoukiem.

Zedzernia, Zecernia

Niestety zaniedbana pisownia, bo pod tém wyrażeniem oznaczamy miejscowość, gdzie są porozstawiane krotły z pudłami, czyli pierwsza część Czcionkarni. Dotąd zowiemy tę część „Zecernią” w przekonaniu, że to wyrażenie spolszczone od „setzen,: a tymczasem jest to dawny wyraz*. Przeto nie tworzę nowego wyrazu, ale tylko przywracam dawną pisownię: Zedzernia, a zatém Zedzerz a nie Zecer. Continue reading

Odlewnia czcionek Jan Idźkowski i S-ka

W 1909 r. Jan Idźkowski i Józef Drozdowski uruchomili w Warszawie przy ul. Ogrodowej odlewnię czcionek występującą od tej pory pod nazwą Jan Idźkowski i S-ka. W 1915 r. wspólnikiem, a od 1921 r. kierownikiem został Tadeusz Drozdowski, przy czym spadkobiercy Jana Idźkowskiego zachowali swe udziały i pewien wpływ na zarząd.
W 1920 r. odlewnia przeniosła się z ul. Ogrodowej do własnej siedziby przy ul. Rejtana 16. W 1937 r. spółka nabyła urządzenia dawnej odlewni czcionek Samuela Orgelbranda od drukarzy-braci Kazimierza i Eugeniusza Koziańskich (w 1919 r. przejęli majątek upadłego przedsiębiorstwa Samuela Orgelbranda Synowie). Jednocześnie trwała rozbudowa siedziby przy ul. Rejtana 16. W nowoczesnym budynku przewidywano uruchomienie produkcji matryc linotypowych przez firmę Tadeusz Drozdowski i S-ka będącą przedstawicielem firmy Linotype w Polsce.
Continue reading

Czcionka, font, a może krój pisma…

Ładnie to ujął Adam Twardoch:

W polskim zecerstwie mieliśmy trzy pojęcia:
* czcionka – metalowy słupek
* komplet czcionek lub matryc – ilościowy zestaw czcionek lub matryc poszczególnych liter alfabetu, cyfr i innych znaków tego samego kroju, odmiany i stopnia pisma, wykonany na podstawie ceduły odlewniczej dla czcionek i pojemności magazynu odpowiedniej składarki dla matryc. Zasadę ustalania kompletu czcionek reguluje norma BN-72/7442-13. [Andrzej Tomaszewski, Mieczysław Druździel „Inwentarium wiedzy o poligrafii”, Ossolineum 1989]
* garnitur pisma – zestaw wszystkich stopni jednej odmiany kroju pisma drukarskiego [ibidem]
Continue reading

1590 Humane Warszawa

1590

This family was inspired by a font carved circa 1590 for a Polish editor. We don’t know who was the punchcutter, nor the printer’s name. We have added the special East European diacritics (Czech, Hungarian, Romanian, Croatian, Slovak, Slovenian, Sorbian )as the original font has only the Polish accents.

It is a Garamond type, like our 1592 GLC Garamond or 1589 Humane Bordeaux, rough and a little approximate, but attractive.

1590 Humane Warszawa

Wkład zecerów w Alfabet Morse’a

Ciekawostka:

… jeśli kodujemy informację, by przekazać ją na odległość, musimy być zwięźli. A wtedy nadmiar staje się kłopotliwy. Znakomicie pokazuje to historia telegrafu. Wymyślony przez Morse’a alfabet jest kodem binarnym – poszczególne litery składają się z kresek i kropek, którym odpowiada otwieranie i zamykanie obwodu elektrycznego.

Morse i jego współpracownik Vail uznali, że zaoszczędzą pracy telegrafistom, jeśli najczęściej używanym literom przypiszą krótsze sekwencje kropek i kresek. Żeby sprawdzić, które litery są najczęściej używane, wynalazcy udali się do drukarni. Tam, badając pojemniki na czcionki zecerskie, zobaczyli: „zapas 12 tysięcy E, 9 tysięcy T i tylko dwustu Z”. Dlatego właśnie najczęściej występującą w angielskim literę „e” symbolizuje tylko jedna kropka…

Źródło: Ludwika Włodek, Na początku był bit, 06.06.2012 15:17 [dostęp: 26.05.2015]
http://wyborcza.pl/magazyn/1,127524,12085011,Na_poczatku_byl_bit.html

Drukarnia Gruenauera

Drukarnia Gruenauera została uruchomiona w Bydgoszczy w 1806 r. przez Andreasa Friedricha Gruenauera (1764-1829). W maju 1815 r. zakład został przeniesiony do nowowybudowanego budynku przy obecnej ul. Jagiellońskiej 2. Wykupiony w 1920 r. z rąk niemieckich przez Władysława Kościelskiego (1886-1933) zakład drukował pozycje Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”.
Continue reading